Boşanma Davası Nerede Açılır?

Evlilik birliğinin sona erdirilmesi kararı, taraflar için hem duygusal hem de hukuki açıdan karmaşık bir sürecin başlangıcıdır. Bu sürecin en başında doğru adımları atmak, davanın sağlıklı ve hızlı bir şekilde ilerlemesi için hayati önem taşır. Boşanma kararı alan kişilerin aklına gelen ilk ve en temel sorulardan biri ise şüphesiz, boşanma davası nerede açılır? sorusudur. Davanın doğru mahkemede açılması, usul ekonomisi açısından zaman ve maliyet kaybını önlerken, yanlış mahkemede açılması ise davanın uzamasına ve gereksiz masraflara yol açabilmektedir. Bu nedenle, boşanma sürecine giren her bireyin, davasını hangi adliyede ve hangi mahkemede açması gerektiğini bilmesi gerekir. İşte bu noktada “Boşanma Davası Nerede Açılır” sorusunun cevabını merak edenlere yanıt vermeyi amaçlamaktayız.Bu yazımızda, boşanma davası nerede açılır? sorusuna Türk Medeni Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde yanıt vermeye çalışacak; görevli ve yetkili mahkeme kavramları arasındaki farkları açıklayacak, anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davası için yetki kuralları detaylandırılacak ve dava açma sürecine ilişkin pratik bilgiler sunulacaktır.

Boşanma Davası Nerede Açılır Sorusunun Cevabında Görevli ve Yetkili Mahkeme Ayrımı

Boşanma davasının nerede açılacağını belirleyen iki temel hukuki kavram bulunmaktadır: “Görev” ve “Yetki”. Bu iki kavram sıkça karıştırılsa da, birbirinden tamamen farklıdırlar.

• Görevli Mahkeme: Bir dava konusuna, niteliği itibarıyla hangi tür mahkemenin bakacağını belirten kuraldır. Örneğin, bir ceza davasına ceza mahkemeleri bakarken, bir alacak davasına hukuk mahkemeleri bakar.
• Yetkili Mahkeme: Aynı türdeki mahkemelerden, coğrafi olarak hangisinin o davaya bakacağını belirten kuraldır. Örneğin, Ankara’daki bir boşanma davasına İstanbul’daki bir mahkemenin bakamaması; “boşanma davası nerede açılır?” sorusunun cevabı da olan yetki ile ilgilidir.

Doğru ve ekonomik bir dava süreci için davanın hem görevli hem de yetkili mahkemede açılması zaruridir.

Boşanma Davası Nerede Açılır Sorusunun Cevabında Boşanma Davalarında Görevli Mahkeme

Türkiye’de boşanma davalarına bakmakla görevli olan mahkemeler Aile Mahkemeleri‘dir. Aile hukukundan kaynaklanan tüm uyuşmazlıklar, bu alanda uzmanlaşmış olan Aile Mahkemelerinde görülmektedir.Ancak, her adliyede müstakil bir Aile Mahkemesi bulunmayabilir. Bu durumda, boşanma davaları hangi mahkemeye açılır sorusunun cevabı değişmektedir. Aile Mahkemesi’nin kurulmadığı yerlerde, bu davalara Asliye Hukuk Mahkemesi, “Aile Mahkemesi Sıfatıyla” bakar.  Bu husus, davanın yine bir aile hukuku davası olarak görüldüğü ve görülen mahkemenin adı her ne kadar “Asliye Hukuk Mahkemesi” olsa da Aile Mahkemesi’nin usul kurallarının uygulandığı anlamına gelir. Dolayısıyla, boşanmak için nereye başvurulur sorusunun ilk cevabı, bulunulan yerdeki Aile Mahkemesi veya bu sıfatla görev yapan Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

Boşanma Davası Nerede Açılır Sorusunun Cevabında Boşanma Davası Yetkili Mahkeme (TMK m. 168)

Görevin belirlenmesinden sonraki en önemli adım, coğrafi olarak doğru yerdeki mahkemeyi, yani yetkili mahkemeyi tespit etmektir. Boşanmada yetkili mahkeme, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 168. maddesinde özel olarak düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanunu Madde 168 – Yetki“Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.”Bu madde, davacıya seçimlik bir hak tanımaktadır. Buna göre bir boşanma davası yetkili mahkeme olarak şu yerlerden birinde açılabilir: 

1. Boşanma Davası Nerede Açılır? Sorusunun Cevabı Olarak Eşlerden Birinin Yerleşim Yeri Mahkemesi: Davacı eş, kendi yerleşim yerindeki (ikametgahının bulunduğu yer) Aile Mahkemesi’nde dava açabilir. Aynı şekilde, davalı eşin yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi’nde de dava açma hakkına sahiptir. 
2. Boşanma Davası Nerede Açılır? Sorusunun Cevabı Olarak Eşlerin Son Defa Altı Aydan Beri Birlikte Oturdukları Yer Mahkemesi: Eşler, boşanma davası açılmadan önce son olarak nerede kesintisiz altı ay boyunca birlikte oturmuşlarsa, o yerdeki Aile Mahkemesi de davaya bakmaya yetkilidir. 

Bu yetki kuralları, çekişmeli boşanma davası için geçerlidir. Anlaşmalı boşanma davalarında ise taraflar anlaştıkları için yetki konusunda bir serbestlik söz konusudur ve Türkiye’deki herhangi bir adliyede dava açılabilir.

Dava Türü	Yetkili Mahkeme Seçenekleri	Yasal Dayanak
Çekişmeli Boşanma Davası	1. Eşlerden birinin yerleşim yeri Aile Mahkemesi2. Eşlerin davadan önce son 6 ay birlikte oturdukları yer Aile Mahkemesi	TMK m. 168
Anlaşmalı Boşanma Davası	Türkiye’deki herhangi bir yer Aile Mahkemesi	Tarafların anlaşması (Yetki itirazı olmayacağı için)

Boşanma Davası Nerede Açılır Sorusunun Cevabında Boşanma Davası Açma Süreci

Doğru mahkeme belirlendikten sonra, dava açma süreci başlar. Bu süreç, dilekçenin hazırlanmasından mahkemeye sunulmasına kadar birkaç adımdan oluşur.

Boşanma Dilekçesi Nasıl Yazılır?

Boşanma davasının temeli dava dilekçesidir. Dilekçenin hukuka uygun ve eksiksiz hazırlanması, davanın seyri açısından kritik öneme sahiptir. Boşanma dilekçesi nasıl yazılır sorusunun cevabı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 119. maddesinde gizlidir.  Bir dilekçede bulunması gereken zorunlu unsurlar şunlardır:

• Mahkemenin Adı: (Örn: Adana Nöbetçi Aile Mahkemesine) 
• Tarafların Bilgileri: Davacı ve davalının adı, soyadı, T.C. kimlik numaraları ve adresleri. 
• Davanın Konusu: (Örn: Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma talebinden ibarettir.)
• Açıklamalar (Vakıalar): Boşanmaya neden olan olayların, açık, net ve kronolojik bir sırayla anlatıldığı bölümdür. 
• Hukuki Sebepler: Dayanılan kanun maddeleri (TMK m. 166 vb.).
• Hukuki Deliller: İddiaları ispatlayacak delillerin listesi (tanık listesi, mesaj kayıtları, fotoğraflar, bilirkişi incelemesi, keşif vb.)
• Sonuç ve Talep: Mahkemeden ne talep edildiğinin (boşanma, velayet, nafaka, tazminat vb.) açıkça yazıldığı bölümdür. 
• İmza: Davacının veya vekilinin ıslak imzası. 

Boşanma davasında yazılacak dilekçelerin, uzman bir avukat tarafından hazırlanması, hak kayıplarının önlenmesi açısından hayati öneme sahiptir zira Aile Mahkemeleri HMK’ ya tabi olduğundan; çok katı usuli şekli şartlara tabidir. Dava ve/veya Cevap Dilekçesinde yapılacak bir hata; davanın seyrini ve bittabi sonucunu doğrudan etkileyebilecek, geri dönülemez hak kayıplarına yol açabilecektir. 

Boşanma İçin Gerekli Evraklar

Dava açarken dilekçeye eklenmesi gereken bazı temel evraklar bulunmaktadır. Boşanma için gerekli evraklar şunlardır:

• Boşanma dava dilekçesi (Yeterli sayıda nüsha)
• Davacı ve davalının kimlik fotokopisi
• Varsa avukat vekaletnamesi
• Anlaşmalı boşanma ise, taraflarca imzalanmış anlaşmalı boşanma protokolü
• Çekişmeli boşanma ise, iddiaları destekleyen delillerin bir listesi ve mevcut olan delillerin örnekleri

E-Devletten Boşanma Davası Açma (UYAP)

Günümüzde adliyeye gitmeden de dava açmak mümkündür. Ancak doğrudan e-Devlet üzerinden dava açılamamaktadır. Dava, Adalet Bakanlığı’nın UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) sistemi üzerinden açılır. Vatandaşlar, e-imza veya mobil imza sahibi iseler UYAP Vatandaş Portal’a e-Devlet şifreleri ile giriş yaparak dava açabilirler. UYAP üzerinden dava açma adımları:

1. Dava dilekçesi ve deliller UYAP Doküman Editörü (.UDF formatında) ile hazırlanır ve e-imza ile imzalanır. 
2. UYAP Vatandaş Portal’a giriş yapılır. 
3. “Dava Açılış” menüsünden ilgili mahkeme (Aile Mahkemesi) seçilir. 
4. Hazırlanan dilekçe ve deliller sisteme yüklenir. 
5. Gerekli harç ve masraflar online olarak ödenir. 
6. İşlem tamamlandığında sistem bir dosya numarası verir ve dava açılmış olur. 

Bu süreç teknik bilgi gerektirdiğinden, avukatsız boşanma davası nasıl açılır diye araştıran kişilerin hak kaybı yaşamamak için dikkatli olmaları veya bir uzmandan destek almaları tavsiye edilmektedir.

Boşanma Davası Sürecinde Karşılaşılabilecek Durumlar

Çekişmeli Boşanma Nedir?

Çekişmeli boşanma nedir sorusunun cevabı, tarafların boşanma veya boşanmanın sonuçları (velayet, nafaka, tazminat vb.) üzerinde anlaşamadığı dava türüdür. Bu davalarda taraflar, iddialarını delillerle ispat etmek zorundadır ve süreç, anlaşmalı boşanmaya göre çok daha uzun ve karmaşıktır. Çekişmeli boşanma davası nasıl açılır sorusu da yukarıda anlatılan genel dava açma prosedürü ile aynıdır; ancak dilekçede boşanma sebepleri ve deliller detaylıca açıklanmalıdır.

Boşanma Davasına Gitmezsem Ne Olur?

Duruşmalara katılmamak, davanın tarafları için farklı sonuçlar doğurur.

• Davacı Gitmezse: Davacı, usulüne uygun davet edilmesine rağmen duruşmaya katılmaz ve bir avukatla da temsil edilmiyorsa, davalının da davayı takip etmemesi halinde dosya işlemden kaldırılır. 3 ay içinde yenilenmeyen dava açılmamış sayılır.
• Davalı Gitmezse: Davalı duruşmaya katılmazsa, dava yokluğunda devam eder. Bu durumda davalı, savunma hakkını ve delillere itiraz etme hakkını etkin bir şekilde kullanamaz ve aleyhine sonuçlar doğabilir. 

Bu nedenle, boşanma davasına gitmezsem ne olur diye düşünen bir tarafın, hak kaybı yaşamamak için duruşmalara katılması veya kendisini bir avukatla temsil ettirmesi büyük önem taşımaktadır. Boşanma davası dahil olmak üzere herhangi bir davada kendinizi vekille (avukatla) temsil ettiriyorsanız; davanızın duruşmasına gidip gitmeyeceğinizi de avukatınıza sormanız gerekmektedir. Zira avukatınız sürece doğrudan müdahil ve hakim olduğundan; sizlere duruşmaya gelmeniz gerekip gerekmediğini söyleyecektir. Bu noktada, avukatınızın kurmuş olduğu stratejinin sağlıklı yürümesini sağlamak adına  “Boşanma Davasına Gitmezsem Ne Olur?” sorusunu avukatınıza sormanız ve avukatınızın cevabına itibar etmeniz tavsiye edilir. 

Boşanma Sürecinde Diğer Konular

• Boşanma Durumunda Kira Kontratı: Aile konutu olarak kullanılan kiralık bir evde, kira sözleşmesi kimin üzerine olursa olsun, diğer eşin rızası olmadan sözleşme feshedilemez. Boşanma sonrası konutta kimin kalacağına hakim karar verebilir ve gerekirse kira sözleşmesinin tarafının değiştirilmesini talep edebilir. 
• Anlaşmalı Boşanma Davası Ücreti: Boşanma davası masrafları, mahkeme harçları, tebligat giderleri ve varsa bilirkişi ücretlerinden oluşur. 2025 yılı için bu masraflar ortalama 5.000–10.000 TL civarındadır. Bu ücret, davanın niteliğine göre çok daha yüksek tutarlara ulaşabilmektedir.  Avukatlık ücreti ise, baroların tavsiye niteliğindeki tarifelerine ve davanın niteliğine göre avukat ile müvekkil arasında serbestçe belirlenir. 

Boşanma süreci, birçok hukuki detayı barındıran ve tarafların geleceğini şekillendiren önemli bir süreçtir. Bu süreçte bir Adana Boşanma Avukatı gibi uzman bir hukukçudan destek almak, sürecin doğru yönetilmesini ve hak kayıplarının önlenmesini sağlar. Her ne kadar halk arasında Adana En İyi Boşanma Avukatı gibi bir arayış olsa da, önemli olanın aile hukuku alanında tecrübeli, müvekkili ile doğru iletişim kurabilen ve süreci titizlikle takip eden bir profesyonel ile çalışmak olduğu unutulmamalıdır.Yasal Uyarı: Bu yazı genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hukuki danışmanlık niteliği taşımaz. Yazılarımız düzenli aralıklarla kontrol ediliyor olsa da; Her gün değişen içtihatlar neticesinde yazımızın güncelliği de garanti edilememektedir. Her somut olay kendi özel koşullarına göre değerlendirilmelidir. Hak kayıpları yaşamamak için profesyonel hukuki yardım almanız tavsiye edilir.